چکیده :

زعفران محصولی است که با توجه به ویژگی‏های خاص آن از قبیل ایجاد اشتغال زیاد، نیازاندک به منابع تولیدی نسبت به سایر محصولات وایجاددرآمد مناسب برای استانهای خراسان یک محصول استراتژیک به شمار می‏آید. این محصول همچنین با توجه به قدرت ارزآوری بالا برای کشور نیز حائز اهمیت می‏باشد. هرچنداهمیت استراتژیکی این محصول بر کسی پوشیده نیست اما هیچگاه توجه کافی و مناسب چه دربحث تولید وساماندهی بازار داخلی وچه در زمینه صادرات به آن نشده است و همین عدم توجه و نبود راهبردهای مناسب و در برخی موارد ضعف در اجرای برنامه‏ها و سیاست‏ها موجبات ایجاد مشکلاتی برای این محصول را در بازار داخلی و صادراتی فراهم نموده است. تمرکز اصلی این مطالعه بر روی بازار داخلی و صادراتی این محصول می‏باشد. در بازار داخلی اغلب به دلیل جایگاه ضعیف تولیدکنندگان و عدم حمایت‏های کافی و مناسب از آنان و همچنین وجود ساختارهای نادرست بازار سود فراوانی که در چرخه بازاریابی این محصول به دست می‏آید نصیب واسطه‏ها و دلالان بازار شده و تولیدکنندگان کمترین بهره را از آن می‏برند. در بازار صادراتی نیز زعفران با توجه به سهم عمده آن در تولید جهانی جایگاه واقعی خود را نداشته و به عنوان یک بنگاه مسلط در بازار جهانی مطرح نمی باشد و شهرت و آوازه زعفران ایران به نام سایر کشورها به ثبت رسیده است. لذا با بررسی محیط داخلی و خارجی بازار داخلی و صادراتی این محصول مهم و برشمردن نقاط ضعف ، نقاط قوت ، تهدیدها و فرصت‏ها و استفاده از روشهای تدوین استراتژِی مشکلات مطرح گردیده و راهکارهای مناسب برای رفع آن نیز پیشنهاد می‏گردد. در این مطالعه بااستفاده از ماتریس تحلیل وضعیت به تدوین راهکارهایی برای بهبود وضعیت موجود پرداخته شده است و همچنین با بهره گیری از تکنیک فرایند تحلیل شبکه‏ای سعی شده است راهکارهای پیشنهاد شده رتبه بندی و اولویت بندی شده و وزن و اهمیت هر یک از عوامل نیز بدست آید.

بررسي اثرات دماي محيط ريشه، اندازه پياز و جيبرلين بر اندام هاي زيرزميني زعفران زراعي
(.Crocus sativus L)

در اين تحقيق، اثر دماي محيط ريشه، اندازة پياز و جيبرلين بر اندامهاي زير زميني زعفران. با استفاده ازطرح اسپليت پلات فاكتوريل در شرايط اتاقك رشد مورد مطالعه قرار گرفت . دماي محيط ريشه بعنوان فاكتور اصلي، در سه سطح (20و15و10 درجه سانتيگراد)، تركيب فاكتوريل از اندازه پياز در دو سطح (بزرگ وكوچك) و آغشته بعنوان فاكتورهاي فرعي در نظر گرفته شدند. (ppm كردن پيازها با جيبرلين در دو سطح (غلظتهاي صفر يا 500 نتايج نشان داد كه پيازهاي بزرگ تيمار شده با جيبرلين كه در دماهاي 15 يا 20 درجه سانتيگراد رشد كرده بودند، تعداد ريشة و وزن تر وخشك ريشة آنها بيشتر از ساير پيازها بود. پيازهاي درشتي كه در دماي 10 درجه سانتي گراد قرار داشتند، حداكثر تعداد جوانة فعال و پيازهاي دختري را توليد كردند . كمترين تعداد جوانه هاي 500 مشاهده شد. بيشترين وزن خشك توليد ppm فعال در روي پيازهاي مادري تيمار شده با جيبرلين به غلظت شده متعلق به پيازهاي دختري حاصل از پيازهاي درشتي بود كه با جيبرلين آغشته شده و در 10 درجه سانتي گراد رشد كرده بودند . بنابراين دماهاي 15 و 20 درجه سانتي گراد در مر احل اوليه رشد و دماي 10 درجه سانتيگراد در مرحلة پاياني رشد، مي توانند وزن وتعداد پيازهاي دختري را در گياه زعفران افزايش دهند.

 زعفران گرانترين ادويه جهان است. استقبال کشاورزان از كشت اين محصول به دليل ارزش بالاي آن و عدم نياز به آبياري در ماههاي گرم سال است. با اين وجود برخي از متخصصين، آبياري تابستانه را مفيد دانسته اند. در يك طرح تحقیقاتی كه به صورت صحرايي انجام پذيرفت، تاثير آبياريهاي تابستانه بر عملكرد گل و كلاله زعفران بررسي شد. آزمايش ابتدا در يك دوره چهارساله در لايسي متر و سپس در يك دوره چهار ساله به صورت مزرعه اي (on-farm) صورت گرفت. تيمارهاي آبياري عبارت بودند از يك آبياري در تير ماه (T1)، يك آبياري در مرداد ماه (T2)، يك آبياري در تير ماه به اضافه يك آبياري در مرداد ماه (T3) و شاهد كه بدون آبياري تابستانه بوده است (T4). نتايج آزمايشات لايسيمتري نشان داد كه آبياري در مرداد ماه عملكرد گل و وزن خشك زعفران را تا 18 درصد افزايش ميدهد. تيمار آبياري در تير ماه تاثيري بر عملكرد نداشته و انجام دو آبياري در تير ماه و مرداد ماه عملكرد را كاهش ميدهد. اما نتايج آزمايشات مزرعه اي نشان داد كه هيچ يك از تيمارهاي آبياري تابستانه عملكرد زعفران را افزايش يا كاهش نداده و تنها زمان گلدهي پس از بسار آب را تسريع مينمايد.